Oksültasyon ve Perküsyon Muayene

Perküsyon Muayane

Dokulara, parmak ya da bir enstrümanla vurarak uygulanan bir tekniktir. Muayeneyi yapan kişi, ortaya çıkan sesleri dinler ve hastanın reaksiyonunu gözler.

            Extraoral olarak perküsyon frontal ve maxiller sinüslerdeki hassasiyeti saptamak için sıklıkla kullanılır, sinüsün üstüne yerleştirilmiş bir parmağın üzerine parmak uçları ile hafifçe vurarak yapılır. İntraoral olarak perküsyon, dişleri değerlendiren bir metod olarak kullanılır. Genellikle, ayna sapı ile dişlere hafifçe vurularak uygulanır. Bu yöntemde, periodontal hastalık veya pulpitise bağlı inflamasyon bölgelerinde ağrı ortaya çıkabilir.

            Dişlerin kemikte ankilozu, perküsyonda değişik bir sese neden olur. Hasta dişe yapılan perküsyon, sağlıklı dişle karşılaştırılmalıdır. Destek dokular sağlamsa nispeten yüksek yonda ses çıkar. Zayıfsa ses yoğunluğu daha az olur. Akut Apikal Paradontitis'de hafif dokunma ile bile ağrı olur. Pulpitisli dişlerde, pulpanın akut iltihabı perküsyon ağrısına neden olur (periodontal membran sağlam olsa da).

         Perküsyon iki şekilde yapılır:

- Yatay perküsyon: Dişin buccal ve palatinal (lingual) yüzlerine vurularak yapılır.

- Dikey perküsyon: Dişlerin incisal yüzeyine ve occlusal yüzeyde her bir tüberkül   tepesine vurularak yapılır.

 Perküsyon, alt dişlerde, sondun belli bir mesafeden bırakıldığında yapacağı kuvvet kadar bir vuruşla uygulanmalıdır. Daha kuvvetli vurulursa sağlam diş de reaksiyon verir. Daha az vurulursa hasta da olsa reaksiyon alınmayabilir.

   Dikey perküsyonda ağrı periapikal bir patolojiyi de gösterir.

            Yatay perküsyonda ağrı, iltihabın periodontal dokulara yayıldığını gösterir.

      Sinüs gibi boşluklarla komşu dişlerde (örn: üst 5,6,7) daha farklı perküsyon sesi elde edilir.

 Perküsyonda, muayene edilecek organ üzerine sol el konur.

◦Sağ elin parmakları ile sol elin orta parmağına vurularak gelen sesler değerlendirilir.

◦ Solid ve kistik tümörlerin büyüklüğü ve sınırları bu şekilde tespit edilebilir.

Oksültasyon Muayene:   

Vücut içindeki sesleri dinleyerek yapılan muayenedir. Mutlaka steteskop kullanımı gerekli değildir. Muayeneyi yapan, Wheezing (hırıltılı solunum), TME seslerini (kliking, krepitasyon) seslerini dinleyebilir. Steteskop, oskültasyonda faydalı bir yardımcıdır. Baş-boyun bölgesinde, dişhekimini ilgilendiren çoğu ses (eklem bölgesinde krepitasyon (muayene sırasında iki cismin birbirine sürtünmesi ile oluşan çıtırtı sesi), çenelerdeki vasküler lezyonların üstündeki dokulardan gelen sesler steteskop yardımıyla değerlendirilebilir. Bazen mandibuladaki fraktür hatları da oskültasyonla lokalize edilebilir. Steteskobun diaframı fraktür şüphesi olan bölgenin bir tarafına yerleştirilir ve diğer tarafına parmakla perküsyon yapılır. Bir fraktürün varlığı, sesin iletimini engeller, yavaşlatır.

    Dişhekimliğinde steteskop kullanımının en önemli yerlerinden biri de kan basıncı ölçümüdür.

Saptanan abdominal gerginliğin nedenini anlamak için yapılan yardımcı bir yöntemdir.

◦Abdomende hassasiyet olup olmadığı araştırıldıktan sonra alt ekstremiteler de varis, ödem ve anormallik açısından değerlendirilir.

◦Daha sonra pelvik muayeneye geçilir.

◦Muayene metotlarını doktor uygular ancak hemşire sağlık ekibinin önemli bir üyesi olmasından dolayı bu metotlar hakkında bilgi sahibi olması gerekir.